Biofeedback to inaczej biologiczne sprzężenie zwrotne polega na dostarczeniu pacjentowi informacji zwrotnej (feedbacku) o jego stanie fizjologicznym. Aby móc go przeprowadzić wykwalifikowana osoba, która przeprowadzi terapię. Wyszkolony specjalista potrafi interpretować pozyskane dane o stanie zdrowia pacjenta, tak aby mógł on kontrolować to, co kiedyś uważane było za mimowolne procesy organizmu. Biofeedback ma dużą wartość terapeutyczną, w wielu przypadkach może być stosowany jako uzupełnienie leczenia farmakologicznego lub zamiennie z nim. Używa się go w medycynie, psychologii, sporcie, a nawet technologii, zarówno do terapii dzieci, jak i dorosłych zmagających się z np. Zaburzeniami koncentracji, depresją, niską odpornością na stres, padaczką czy zaburzeniami autystycznymi.
Do najpopularniejszych metod biofeedbacku należą:
Biofeedback EEG jest inaczej nazywany neurobiofeedbackiem. Dzięki tej metodzie można usprawnić działania mózgu za sprawą wzmocnienia częstotliwości fal mózgowych. Opiera się ona na założeniu, że podczas różnych aktywności mózg wysyła fale o różnej częstotliwości. Przy pomocy sprzętu do EEG można analizować pracę mózgu w czasie rzeczywistym. Odczyt wyniku EEG jest widoczny na dwóch monitorach, dla pacjenta jest on przekształcany w formę gry lub animacji. Może to być gra, w której za pomocą fal mózgowych należy prowadzić samochód, zwiększenie aktywności mózgu oznacza w takim wypadku wygraną, a przegrana następuje, gdy pojawią się niepożądane fale. Osoba poddana terapii może w ten sposób zmieniać własny obraz EEG. Dzięki odpowiedniej ilości treningów pacjent może wzmacniać lub osłabiać czynność bioelektryczną mózgu i wpływać na ogólne funkcje organizmu. Wykorzystuje się tę technikę w przypadku wystąpienia zaburzeń koncentracji, stanów lękowych, depresji i wielu innych.
Biofeedback EMG to metoda, w której wykorzystuje się elektromiografię i odpowiednie oprogramowanie, które jest używane w celu dokonania analizy i wizualizacji określonych sygnałów. Tą metodą bada się mięsnie i nerwy, przykładowo napięcie danych grup mięśniowych, może być wynikiem stresu. Dzięki zastosowaniu tej techniki pacjent uczy się świadomie kontrolować i obserwować sygnały, które wynikają z pojawienia się stresu.
Biofeedback HRV to metoda, która bada rytm serca, za sprawą pletyzmografu. Do wskazania tętna wykorzystuje się podczerwień, którą mierzy się krew w palcu. Pozyskane w ten sposób dane trafiają do aplikacji, a ona obrazuje np. rytm serca. Dodatkowy czujnik gromadzi dane dotyczące oddechu, za pomocą specjalnej taśmy umieszczonej na wysokości przepony. Zebrane informacje mogą być przedstawiane jako liczby, animacje lub wykresy.
Biofeedback GSR to metoda, w której pomiary dotyczą elektrycznego przewodnictwa skóry oraz aktywności współczulnego układu nerwowego. Wykorzystywany jest zwykle u osób z niewielkim nadciśnieniem tętniczym lub nadmierną potliwością. Co ciekawe, ta metoda wykorzystywana jest w wykrywaczu kłamstw.
Biofeedback oddechowy to metoda, która umożliwia przedstawienie wizualne czynności oddechowych. Uwzględnia ona, że nieodpowiedni oddech ma wpływ na ból, stres czy strach. Wykorzystywana jest w przypadku pacjentów z epilepsją, chorobami układu oddechowego czy krążenia.
Biofeedback temperaturowy to metoda, dzięki której można sprawdzić powiązanie między temperaturą ciała a stanem psychicznym osoby badanej. Wyższa temperatura ciała powoduje lepsze ukrwienie kończyn, co z kolei ma wpływ na odprężenie, jakie odczuwa człowiek. Celem terapii jest osiągnięcie wyższej temperatury ciała, od zastanej. Ta metoda jest wykorzystywana nie tylko do relaksu, ale również, aby leczyć choroby reumatyczne czy niedokrwienia kończyn.
Osoba, która ma zostać poddana terapii, powinna rozumieć zadania jakie ma wykonywać, radzić sobie z ich wykonaniem oraz mieć chęć i motywację do pracy. Pacjent ma bardzo duży wpływ na efekty terapii, jego zaangażowanie w całym procesie jest istotne, aby osiągnąć oczekiwane rezultaty.
Bibliografia:
neurologia_28-25-32.pdf (child-neurology.eu)
EMG biofeedback | NovaClinic Kraków
Biofeedback – co to jest, rodzaje, przeciwwskazania, cena – HelloZdrowie
Terapia Metodą Biofeedback (strzyzowski.pl)
Co to jest Biofeedback? – Baza wiedzy, artykuły, porady. (biomed.org.pl)
EEG Biofeedback Terapia – Poradnia Terapia
Biofeedback – czym jest? Wskazania do treningu biofeedbacku – portal DOZ.pl
